Đâu là cách điều trị hội chứng ruột kích thích phù hợp?
Hiện nay, khoảng 5 – 20% dân số mắc hội chứng ruột kích thích. Mặc dù đây là hội chứng ruột chức năng, không gây nguy hiểm tới tính mạng nhưng có ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh. Chính vì thế, việc xác định đúng phương pháp điều trị hội chứng ruột kích thích rất quan trọng.
Chẩn đoán hội chứng ruột kích thích
Hiện nay chưa có xét nghiệm nào giúp chẩn đoán chính xác hội chứng ruột kích thích (IBS) mà bác sĩ sẽ bắt đầu từ khai thác bệnh sử, kiểm tra có tổn thương thực thể không và chỉ định thực hiện xét nghiệm để loại trừ các tình trạng khác (như bệnh celiac và bệnh viêm ruột (IBD),…). Sau khi đã loại trừ các tình trạng khác, bác sĩ có thể sử dụng một trong các bộ tiêu chí chẩn đoán này cho IBS :
- Tiêu chí Rome IV: Các tiêu chí này bao gồm đau bụng và khó chịu trung bình ít nhất 1 ngày mỗi tuần trong ba tháng gần đây, liên quan với hai hoặc hơn các triệu chứng sau đây: có liên quan đến đi đại tiện, liên quan với tần số đại tiện, liên quan đến thay đổi hình dạng phân
- Các loại IBS: Để có phương pháp điều trị hội chứng ruột kích thích phù hợp có thể dựa trên bốn loại IBS theo các triệu chứng như: thể táo bón chiếm ưu thế, thể tiêu chảy chiếm ưu thế, thể táo – lỏng đan xen hoặc thể không được phân loại.
Bác sĩ cũng có thể sẽ đánh giá xem bạn có các triệu chứng khác của một tình trạng khác nghiêm trọng hơn hay không, bao gồm:
- Khởi phát các triệu chứng sau tuổi 50
- Giảm cân
- Chảy máu trực tràng
- Sốt
- Buồn nôn hoặc nôn tái phát
- Đau bụng, đặc biệt nếu không liên quan đến nhu động ruột hoặc xảy ra vào ban đêm
- Tiêu chảy liên tục hoặc khiến bạn tỉnh giữa đêm
- Thiếu máu liên quan đến thiếu sắt
Nếu xuất hiện những triệu chứng này hoặc nếu phương pháp điều trị hội chứng ruột kích thích ban đầu không hiệu quả, bạn có thể sẽ cần xét nghiệm bổ sung.
Xét nghiệm bổ sung giúp chẩn đoán hội chứng ruột kích thích
Bác sĩ có thể đề nghị một số xét nghiệm, bao gồm nghiên cứu phân để kiểm tra nhiễm trùng. Nghiên cứu phân cũng có thể kiểm tra xem ruột của bạn có gặp khó khăn trong việc hấp thụ chất dinh dưỡng hay không. Đây là một rối loạn được gọi là kém hấp thu. Các xét nghiệm bổ sung có thể được đề nghị để loại trừ các nguyên nhân khác gây ra các triệu chứng của bạn.
Một số xét nghiệm có thể được chỉ định để chẩn đoán bao gồm:
- Nội soi đại tràng: Bác sĩ sử dụng một ống nhỏ, linh hoạt để kiểm tra toàn bộ chiều dài của đại tràng.
- Chụp CT: Xét nghiệm này đưa ra kết quả hình ảnh bụng và xương chậu, nhờ đó có thể loại trừ các nguyên nhân khác gây ra các triệu chứng của bạn, đặc biệt trong trường hợp bị đau bụng.
- Nội soi đường tiêu hóa trên: Một ống dài, linh hoạt được đưa xuống cổ họng và vào thực quản, đây là ống nối miệng và dạ dày của bạn. Một camera ở đầu ống cho phép bác sĩ quan sát đường tiêu hóa trên của bạn. Trong quá trình nội soi, một mẫu mô (sinh thiết) có thể được thu thập. Một mẫu chất lỏng có thể được thu thập để tìm kiếm sự phát triển quá mức của vi khuẩn. Nội soi có thể được khuyến nghị nếu nghi ngờ bệnh celiac.
Các xét nghiệm trong phòng thí nghiệm có thể bao gồm:
- Xét nghiệm không dung nạp Lactose: Lactase là một loại enzyme bạn cần để tiêu hóa đường có trong các sản phẩm sữa. Nếu bạn không sản xuất lactase, bạn có thể gặp các vấn đề tương tự như do IBS gây ra , bao gồm đau bụng, đầy hơi và tiêu chảy. Bác sĩ có thể yêu cầu kiểm tra hơi thở hoặc yêu cầu bạn loại bỏ sữa và các sản phẩm từ sữa khỏi chế độ ăn uống của bạn trong vài tuần.
- Kiểm tra hơi thở để phát hiện sự phát triển quá mức của vi khuẩn: Kiểm tra hơi thở cũng có thể xác định xem bạn có bị vi khuẩn phát triển quá mức trong ruột non hay không. Sự phát triển quá mức của vi khuẩn phổ biến hơn ở những người đã phẫu thuật ruột hoặc mắc bệnh tiểu đường hoặc một số bệnh khác làm chậm quá trình tiêu hóa.
- Xét nghiệm phân: Phân của bạn có thể được kiểm tra vi khuẩn, ký sinh trùng hoặc sự hiện diện của axit mật. Axit mật là một chất lỏng tiêu hóa được sản xuất trong gan của bạn.
Điều trị hội chứng ruột kích thích
Điều trị hội chứng ruột kích thích tập trung vào việc làm giảm các triệu chứng để bạn có thể sống không có triệu chứng nhất có thể. Các triệu chứng nhẹ thường có thể được kiểm soát bằng cách quản lý căng thẳng và thay đổi chế độ ăn uống cũng như lối sống của bạn, như:
- Tránh các thực phẩm gây ra các triệu chứng của bạn
- Ăn thực phẩm giàu chất xơ
- Uống nhiều nước
- Luyện tập thể dục đều đặn
- Ngủ đủ
Bác sĩ có thể đề nghị bạn loại bỏ một số nhóm thực phẩm sau khỏi chế độ ăn kiêng của mình:
- Thực phẩm giàu khí: Nếu bạn bị đầy hơi hoặc chướng bụng, bạn có thể tránh các đồ uống như đồ uống có ga và cồn cũng như một số loại thực phẩm có thể dẫn đến đầy hơi.
- Gluten: Nghiên cứu cho thấy một số người mắc IBS báo cáo sự cải thiện các triệu chứng tiêu chảy nếu họ ngừng ăn gluten (lúa mì, lúa mạch và lúa mạch đen) ngay cả khi họ không mắc bệnh celiac.
- FODMAPs: Một số người nhạy cảm với một số carbohydrate nhất định như fructose, fructan, lactose và những loại khác, được gọi là FODMAPs – oligosacarit lên men, disaccarit, monosaccarit và polyol. FODMAPs được tìm thấy trong một số loại ngũ cốc, rau, trái cây và các sản phẩm từ sữa.
Một chuyên gia dinh dưỡng có thể giúp bạn với những thay đổi chế độ ăn uống này.Nếu vấn đề của bạn ở mức độ trung bình hoặc nghiêm trọng, bác sĩ có thể đề nghị tư vấn – đặc biệt nếu bạn bị trầm cảm hoặc nếu căng thẳng có xu hướng làm cho các triệu chứng của bạn trở nên tồi tệ hơn. Dựa trên các triệu chứng của bạn, các loại thuốc có thể được khuyên dùng, bao gồm:
- Bổ sung chất xơ: Dùng chất bổ sung như psyllium (Metamucil) với chất lỏng có thể giúp kiểm soát táo bón.
- Thuốc nhuận tràng: Nếu chất xơ không giúp giảm táo bón, bác sĩ có thể khuyên dùng thuốc nhuận tràng không kê đơn, chẳng hạn như magie hydroxit uống (Phillips’ Milk of Magnesia) hoặc polyethylene glycol (Miralax).
- Thuốc chống tiêu chảy: Các loại thuốc không kê đơn, chẳng hạn như loperamid (Imodium AD), có thể giúp kiểm soát tiêu chảy. Bác sĩ cũng có thể kê toa chất kết dính axit mật, chẳng hạn như cholestyramine (Prevalite), colestipol (Colestid) hoặc colesevelam (Welchol). Chất kết dính axit mật có thể gây đầy hơi.
- Thuốc kháng cholinergic: Các loại thuốc như dicyclomine (Bentyl) có thể giúp giảm đau do co thắt ruột. Đôi khi chúng được kê đơn cho những người bị tiêu chảy. Những loại thuốc này nhìn chung an toàn nhưng có thể gây táo bón, khô miệng và mờ mắt.
- Thuốc chống trầm cảm ba vòng: Loại thuốc này có thể giúp giảm trầm cảm nhưng cũng ức chế hoạt động của các tế bào thần kinh kiểm soát đường ruột. Điều này có thể giúp giảm đau. Nếu bạn bị tiêu chảy và đau bụng mà không bị trầm cảm, bác sĩ có thể đề xuất liều imipramine (Tofranil), desipramine (Norpramin) hoặc nortriptyline (Pamelor) thấp hơn mức thông thường. Tác dụng phụ – có thể giảm nếu bạn dùng thuốc trước khi đi ngủ – có thể bao gồm buồn ngủ, mờ mắt, chóng mặt và khô miệng.
- Thuốc chống trầm cảm SSRI: Thuốc chống trầm cảm ức chế tái hấp thu serotonin có chọn lọc (SSRI), chẳng hạn như fluoxetine (Prozac) hoặc paroxetine (Paxil), có thể hữu ích nếu bạn bị trầm cảm, bị đau và táo bón.
- Thuốc giảm đau: Pregabalin (Lyrica) hoặc gabapentin (Neurontin) có thể làm giảm cơn đau dữ dội hoặc đầy hơi.
Thuốc dành riêng cho IBS
Các loại thuốc được phê duyệt cho một số người mắc IBS bao gồm:
- Alosetron (Lotronex). Alosetron được thiết kế để làm thư giãn ruột kết và làm chậm quá trình di chuyển chất thải qua ruột dưới. Nó chỉ có thể được kê đơn bởi các nhà cung cấp đã đăng ký vào một chương trình đặc biệt. Alosetron chỉ dành cho những trường hợp IBS nặng, chủ yếu là tiêu chảy ở những phụ nữ không đáp ứng với các phương pháp điều trị khác. Nó không được chấp thuận cho nam giới sử dụng. Alosetron có liên quan đến các tác dụng phụ hiếm gặp nhưng quan trọng, vì vậy nó chỉ nên được xem xét khi các phương pháp điều trị khác không thành công.
- Eluxadoline (Viberzi). Eluxadoline có thể làm giảm tiêu chảy bằng cách giảm co cơ và tiết dịch trong ruột. Nó cũng giúp tăng trương lực cơ ở trực tràng. Tác dụng phụ có thể bao gồm buồn nôn, đau bụng và táo bón nhẹ. Eluxadoline cũng có liên quan đến viêm tụy, có thể nghiêm trọng và phổ biến hơn ở một số cá nhân.
- Rifaximin (Xifaxan). Loại kháng sinh này có thể làm giảm sự phát triển quá mức của vi khuẩn và tiêu chảy.
- Đá bôi trơn (Amitiza). Lubiprostone có thể làm tăng tiết chất lỏng trong ruột non của bạn để giúp di chuyển phân. Nó được chấp thuận cho những phụ nữ mắc IBS bị táo bón và thường chỉ được kê đơn cho những phụ nữ có các triệu chứng nghiêm trọng không đáp ứng với các phương pháp điều trị khác.
- Linaclotide (Lizess). Linaclotide cũng có thể làm tăng tiết dịch trong ruột non để giúp bạn đi đại tiện. Linaclotide có thể gây tiêu chảy, nhưng dùng thuốc trước khi ăn 30 đến 60 phút có thể giúp ích.
Phương pháp điều trị hội chứng ruột kích thích tiềm năng trong tương lai
Các nhà nghiên cứu đang nghiên cứu các phương pháp điều trị mới cho IBS , chẳng hạn như cấy ghép vi sinh vật trong phân (FMT). Được coi là đang nghiên cứu tại thời điểm này, FMT phục hồi vi khuẩn đường ruột khỏe mạnh bằng cách đặt phân đã qua xử lý của người khác vào ruột của người bị ảnh hưởng bởi IBS . Các thử nghiệm lâm sàng để nghiên cứu cấy ghép phân hiện đang được tiến hành.
Lối sống và biện pháp khắc phục tại nhà
Những thay đổi đơn giản trong chế độ ăn uống và lối sống của bạn thường giúp giảm bớt IBS . Cơ thể bạn sẽ cần thời gian để đáp ứng với những thay đổi này. Cố gắng:
- Thử nghiệm với chất xơ. Chất xơ giúp giảm táo bón nhưng cũng có thể làm nặng thêm tình trạng đầy hơi và chuột rút. Hãy thử tăng dần lượng chất xơ trong chế độ ăn uống của bạn trong khoảng thời gian vài tuần bằng các thực phẩm như ngũ cốc nguyên hạt, trái cây, rau và đậu. Thực phẩm bổ sung chất xơ có thể ít gây đầy hơi và chướng bụng hơn so với thực phẩm giàu chất xơ.
- Tránh thực phẩm có vấn đề. Loại bỏ các thực phẩm gây ra các triệu chứng của bạn.
- Ăn vào giờ cố định. Đừng bỏ bữa và cố gắng ăn vào cùng một thời điểm mỗi ngày để giúp điều hòa chức năng ruột. Nếu bạn bị tiêu chảy, bạn có thể thấy rằng ăn nhiều bữa nhỏ và thường xuyên sẽ giúp bạn cảm thấy dễ chịu hơn. Nhưng nếu bạn bị táo bón, ăn nhiều thực phẩm giàu chất xơ có thể giúp di chuyển thức ăn qua ruột.
- Luyện tập thể dục đều đặn. Tập thể dục giúp giảm trầm cảm và căng thẳng, kích thích các cơn co thắt của ruột và có thể giúp bạn cảm thấy tốt hơn về bản thân. Hỏi bác sĩ về một chương trình tập thể dục.
Bảo Tràng Vương – Giải pháp hỗ trợ điều trị hội chứng ruột kích thích
Đa phần người bệnh thường dùng các loại thuốc giảm đau, chống co thắt, cầm tiêu chảy, nhuận tràng,… để kiểm soát hội chứng ruột kích thích. Nhưng đây chỉ là cách chữa phần ngọn vì nguyên nhân sâu xa là nhiều lần đau bụng đi ngoài cộng với uống thuốc đặc trị làm chết hết lợi khuẩn đường ruột. Nên chỉ cần ăn những thức ăn lạ, tanh, tái, sống là bị đau bụng, đi ngoài. Việc sử dụng thuốc dài ngày đôi khi gây ra các tác dụng phụ, ảnh hưởng đến dạ dày, thận,…
Thay vào đó, để làm giảm bớt các triệu chứng và đồng thời hạn chế các tác dụng không mong muốn do tây y gây ra, các chuyên gia y tế thường khuyên người bệnh nên áp dụng thêm một liệu pháp từ thảo dược tự nhiên để đem đến tác dụng toàn diện hơn.
Trong đó phải kể đến Bảo Tràng Vương, là một trong những sản phẩm giúp kiểm soát hội chứng ruột kích thích và đã được rất nhiều người bệnh tin tưởng sử dụng. Sản phẩm được tạo thành từ 9 thành phần quý gồm:
- Bộ đôi thành phần chính là Curcuma phospholipid và Chè dây giúp kháng khuẩn, chống viêm tự nhiên, giảm đau, chống co thắt, chống oxy hoá, phục hồi các tổn thương và ổn định chức năng đại tràng
- 6 vị dược liệu khác là vỏ hạt Mã đề, Can khương, Mộc hương, Hoàng liên, Diếp cá, Mật ong giúp giảm co thắt, bổ sung chất xơ, nhuận tràng, kích thích miễn dịch và tăng cường chức năng đường tiêu hoá.
- Chất trợ sinh miễn dịch Immunecanmix giúp cân bằng hệ sinh sinh đường ruột, bổ sung dưỡng chất cho cơ thể và kích thích hệ miễn dịch hoạt động tốt hơn.
Tài liệu tham khảo:
