Bệnh cúm ở người lớn tuổi: Những điều có thể bạn chưa biết

Tổng quan về bệnh cúm ở người lớn tuổi

Cúm là một căn bệnh truyền nhiễm đường hô hấp gây ra bởi virus influenza, có thể gây bệnh từ mức độ nhẹ cho tới mức độ nghiêm trọng, do đó nếu bị bệnh nặng, bệnh nhân có thể phải nhập viện và thậm chí phải đối mặt với nguy cơ tử vong. Cúm hay gây ra biến chứng nhất trên các đối tượng bệnh nhân là người cao tuổi, trẻ nhỏ và những người đang có sẵn bệnh lý nền. Virus influenza gồm có hai loại chính là type A và type B, gây ra hai loại cúm lây truyền giữa người với người là cúm A và cúm B, tạo ra mùa cúm hàng năm.

Trong nhiều năm qua người ta đã ghi nhận rằng những bệnh nhân lớn tuổi là những người có nguy cơ cao xuất hiện các biến chứng của cúm, so với những người trưởng thành trẻ tuổi khỏe mạnh. Điều này có thể dễ dàng lý giải, bởi hệ miễn dịch của con người sẽ dần dần suy yếu cùng thời gian. Tuy mức độ nghiêm trọng của mỗi mùa cúm là khác nhau, nhưng thống kê thực tế cho thấy trong hầu hết các mùa cúm thì những bệnh nhân bị cúm mức độ nghiêm trọng đa phần đều rơi vào nhóm những người lớn tuổi.

Những thống kê gần nhất của vài năm trở lại đây đã chỉ ra rằng trong số những trường hợp tử vong liên quan tới cúm có từ 70 tới 85% là những người trên 65 tuổi, và từ 50 tới 70% trong tổng số trường hợp phải nhập viện cũng rơi vào nhóm người này. Từ đó có thể thấy bệnh cúm ở người lớn tuổi rất dễ tiến triển thành căn bệnh nghiêm trọng.

Các triệu chứng của bệnh cúm ở người lớn tuổi

Các dấu hiệu biểu hiện rõ của bệnh cúm ở người lớn tuổi bao gồm:

• Sốt
• Ho
• Đau họng
• Ngạt mũi hoặc chảy nước mũi
• Đau đầu
• Đau thân mình
• Rét run
• Rất mệt mỏi

Một số trường hợp bệnh cúm ở người lớn tuổi có thể xuất hiện nôn mửa và tiêu chảy. Đôi khi có những trường hợp nhiễm cúm xuất hiện các triệu chứng khác nhau nhưng không có dấu hiệu sốt.

Các dấu hiệu cảnh báo bệnh cúm ở người lớn tuổi bao gồm:

• Khó thở, hoặc thở nhanh nông.
• Đau, hoặc cảm giác nặng ở ngực hoặc ở bụng kéo dài.
• Chóng mặt, choáng váng, lơ mơ khó đánh thức kéo dài.
• Co giật.
• Không đi tiểu.
• Đau cơ nghiêm trọng.
• Yếu cơ hoặc mất thăng bằng nghiêm trọng.
• Sốt hoặc ho đã cải thiện nhưng tái phát hoặc tiến triển nặng hơn.
• Các bệnh lý mạn tính sẵn có tiến triển nặng hơn.

Bên cạnh các dấu hiệu và triệu chứng đã liệt kê ở trên, bệnh cúm ở người lớn tuổi có thể có các biểu hiện khác, do đó hãy đi thăm khám càng sớm càng tốt nếu xuất hiện bất kỳ triệu chứng nào nặng hoặc gây lo lắng, và vì lý do những người lớn tuổi là nhóm người có nguy cơ cao xuất hiện các biến chứng của cúm, do đó nếu xuất hiện bất kỳ dấu hiệu và triệu chứng nào của cúm (đặc biệt là các dấu hiệu cảnh báo) tốt là nên đi khám ngay khi có thể.

Điều trị bệnh cúm ở người lớn tuổi

Hiện nay đã có các thuốc kháng virus có thể giúp điều trị bệnh cúm ở người lớn tuổi cũng như giúp phòng ngừa những biến chứng nặng xảy ra. Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh (Centers for Disease Control and Prevention – CDC) của Hoa Kỳ khuyến cáo cần điều trị kịp thời cho những người bị mắc cúm hoặc nghi mắc cúm, và những người thuộc nhóm đối tượng nguy cơ cao xảy ra các biến chứng của cúm như nhóm người lớn tuổi.

Tổng quan chung về điều trị bệnh cúm cho người lớn tuổi bằng thuốc kháng virus

• Việc điều trị cần tiến hành càng sớm càng tốt, bởi thuốc kháng virus mang lại hiệu quả tốt khi được sử dụng sớm (trong vòng 48 giờ kể từ khi khởi phát triệu chứng đầu tiên).
• Thuốc kháng virus là những thuốc cần phải kê đơn. Thuốc chống lại virus qua cơ chế ngăn không cho virus tiếp tục nhân lên trong cơ thể.
• Thuốc kháng virus có thể giúp giảm triệu chứng của bệnh cúm ở người lớn tuổi và khiến cơ thể hồi phục nhanh hơn, đồng thời giúp ngăn ngừa những biến chứng nghiêm trọng xảy ra.
• Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ khuyến cáo đối với mùa cúm năm nay có thể điều trị bằng cách sử dụng 4 loại hoạt chất kháng virus đã được Cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (Food and Drug Administration – FDA)  phê chuẩn là: Oseltamivir phosphate, Zanamivir, Peramivir, Baloxavir marboxil.

Cách chủ động phòng ngừa bệnh cúm ở những người lớn tuổi

Cần thực hiện đúng các biện pháp dưới đây để chủ động phòng ngừa bệnh cúm ở người lớn tuổi hiệu quả nhất:

• Giữ gìn vệ sinh cá nhân, khi hắt hơi, ho cần che miệng và sau khi hắt hơi, ho cần rửa tay sạch với xà phòng sát khuẩn. Đồng thời dùng nước muối để vệ sinh mũi, họng đều đặn.
• Giữ ấm cơ thể khi ra ngoài, nhất là mùa đông xuân.
• Có chế độ ăn uống đủ chất, lành mạnh kết hợp với thể dục thể thao .
• Nếu không thực sự cần thiết, hãy hạn chế tiếp xúc với người bị cúm mùa
• Chỉ mua thuốc và sử dụng thuốc kháng virus theo chỉ định của bác sĩ.
• Đến ngay cơ sở y tế gần nhất khi thấy triệu chứng ho, sốt, sổ mũi, mệt mỏi, đau đầu trầm trọng hơn.
• Tiêm vắc – xin ngừa cúm mùa hàng năm, nhất là đối với trẻ em từ 6 tháng tuổi và người lớn.
• Chủ động nâng cao sức đề kháng bằng lối sống khoa học và bổ sung đầy đủ chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể

Một biện pháp phòng ngừa bệnh cúm khác rất hiệu quả đối với tất cả mọi người nói chung, và đặc biệt với bệnh cúm ở người lớn tuổi nói riêng, là sử dụng vắc – xin phòng cúm. Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ khuyến cáo mọi người từ 6 tháng tuổi trở lên nên được sử dụng vắc – xin phòng cúm hàng năm.

Vắc – xin trở nên đặc biệt quan trọng đối với những người lớn tuổi bởi họ thuộc nhóm có nguy cơ cao xuất hiện các biến chứng nghiêm trọng của cúm. Virus cúm thường xuyên biến đổi, đồng thời đáp ứng miễn dịch với cúm cũng giảm đi sau một năm, do đó việc sử dụng vắc – xin phải được thực hiện hàng năm để có được hiệu lực bảo vệ cao nhất. Vắc – xin được chế tạo cho mỗi mùa cúm dựa trên kết quả của các nghiên cứu về loại virus cúm nào sẽ thường gặp nhất trong mùa cúm đó. Đáp ứng miễn dịch từ việc sử dụng vắc – xin sẽ hoàn thiện sau khi sử dụng khoảng 2 tuần.

Hệ miễn dịch của cơ thể con người sẽ suy yếu dần theo thời gian, do đó những người lớn tuổi có thể không đáp ứng tốt với việc sử dụng vắc – xin phòng cúm như những người trẻ tuổi. Mặc dù vậy, rất nhiều nghiên cứu đã được tiến hành và đều có chung kết quả khẳng định sử dụng vắc – xin phòng cúm ở những người lớn tuổi mang lại hiệu quả giảm nguy cơ mắc bệnh cũng như giảm nguy cơ phải nhập viện nếu mắc bệnh.